ciało - umysł - duch
Ortoreksja
Czym jest ortoreksja
Do kręgu chorób żywieniowych o podłożu psychologicznym, czyli anoreksji, bulimii, kompulsywnego objadania się, w latach 90-tych dołączyła nowa wersja zaburzenia jedzenia - ortoreksja. Termin orthorexia nervosa pochodzi z języka greckiego (od słów orto - prawidłowy, dobry i oreksis - pożądanie, apetyt), zaś po polsku definiowany jest jako obsesja na punkcie zdrowego żywienia.
Ortoreksja to patologiczna obsesja na punkcie spożywania właściwego jedzenia. Każdy cierpiący na ortoreksję przykłada obsesyjną uwagę do tego, aby jadać wyłączenie pokarmy, które on uznaje za zdrowe. Ortorektyk dużo myśli o jedzeniu i o tym jak ma zaplanować swoje posiłki. Narzuca sobie restrykcyjny jadłospis, a każde złamanie swoich zasad zostaje ukarane. Kara nie jest tak bezwzględna jak u anorektyków czy bulimików. Zwykle jest to jeszcze większy reżim, który sobie narzuca. Również na tej zasadzie ortorektyk nagradza się. Jeśli na przykład uda mu się nie ulec pokusie i uniknąć pokarmu "nieczystego".
Ryzyko zdrowotne zależy od sposobu w jaki dany ortorektyk się odżywia. Konsekwencje diety ortorektyka nie niosą ze sobą większego ryzyka niż dieta wegetariańska czy wegańska.
Problemy mają naturę społeczną. Coraz trudniej jest takiej osobie unikać rozmów na temat jedzenia, spożywanie posiłków w samotności i wielki skupieniu, poświęcanie mnóstwa czasu na odpowiedni dobór produktów i wyszukanie najlepszej ich jakości.
Ortoreksja nie jest schorzeniem, które zdiagnozuje lekarz. Jest to całkowicie nowy i kontrowersyjny termin, nad którym nadal trwają badania.
Czym ortoreksja różni się od anoreksji?
Różnice są niewielkie, jest ich jednak sporo. Najważniejszą z nich jest fakt, że ludzie chorujący na ortoreksję nie pragną obsesyjnie zrzucić wagi i być szczupłymi. Anorektyk koncentruje się na ilości spożywanego jedzenia, natomiast ortorektyk głównie na jego jakości.
Jak przejawia się ortoreksja
Ortorektycy, w przeciwieństwie do anorektyków stawiają na jakość, a nie ilość spożywanych produktów spożywczych. Narzucają sobie coraz bardziej rygorystyczne i wyszukane diety, uważając, że to zagwarantuje im zdrowie. Eliminują z posiłków rozmaite produkty spożywcze, pozbawiając się tym samym niezbędnych do prawidłowego funkcjonowanie składników mineralnych i witamin. Po pewnym czasie adaptacji do zaburzenia jedzą już tylko pięć, sześć produktów, które uznali za bezpieczne dla swojego organizmu. Menu każdego dnia jest bardzo monotonne i składa się jedynie z „dozwolonych” składników. Ta nieprawidłowo zbilansowana i niedoborowa dieta bardzo szybko odbija się na zdrowiu fizycznym i psychicznym takich osób.
Osoby zmagające się z ortoreksją zapadają na liczne choroby, których przyczyna tkwi w niewłaściwym sposobie odżywiania się. Niewystarczający dowóz głównych grup składników odżywczych: białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin i składników mineralnych przyczynia się do powstawania zmian około narządowych. Konsekwencja tych zaburzeń bardzo często przejawia się uszkodzeniem pracy narządu, a nawet całego układu.
Brak wapnia w diecie prowadzi do nadciśnienia, co dodatkowo obciąża niedożywione już serce. Nieodpowiednia podaż białka i wapnia prowadzi do osteoporozy, która rzutuje na pracę całego układu kostnego. Niedobór żelaza i kwasu foliowego grozi niedokrwistością. Dieta uboga w warzywa, owoce i błonnik przyspiesza rozwój nowotworu jelita grubego. Niedobory energetyczne upośledzają też szlaki metaboliczne i gospodarkę hormonalną organizmu, przez co pojawiają się depresje i zaburzenia psychiczne.
Ortorekycy leczą się bezskutecznie u specjalistów zajmujących się konkretnym narządem lub układem. Niestety bardzo rzadko trafiają do psychiatrów, którzy mogliby im właściwie pomóc i uleczyć chorą duszę.
